Οι τεχνικές PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation), ή αλλιώς «Ιδιοδεκτική Νευρομυϊκή Διευκόλυνση» αποτελούν ένα σύνολο δυναμικής προσέγγισης για την αξιολόγηση και τη θεραπεία νευρολογικών και μυοσκελετικών παθήσεων. Κατά την εφαρμογή των PNF τεχνικών δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον κορμό, αλλά αυτές αποτελούν ένα σύνολο τεχνικών θετικής θεραπευτικής προσέγγισης που απευθύνεται σε ολόκληρο τον οργανισμό.
Στόχος της PNF τεχνικής είναι να διευκολύνει τους ασθενείς να επιτύχουν υψηλότερο επίπεδο συνολικής λειτουργικότητας, να διευκολύνει την κίνηση και να διεγείρει τον μηχανισμό ενεργοποίησης των κινητικών μονάδων του μυός.
Ο εγκέφαλός μας έχει την ιδιότητα να αναγνωρίζει κινήσεις και όχι μύες. Είναι οργανωμένος δηλαδή με βάση ορισμένα κινητικά πρότυπα. Πάνω σε αυτή την παραδοχή βασίζεται η μέθοδος PNF για να προωθήσει την απόκριση του νευρομυϊκού μηχανισμού στον ερεθισμό των ιδιοδεκτικών αισθητικών υποδοχέων. Η τεχνική αυτή εφαρμόζει συγκεκριμένες λαβές που ερεθίζουν τους δερματικούς υποδοχείς και παρέχουν στον ασθενή πληροφορίες για τη σωστή κατεύθυνση της κίνησης.
Με τον τρόπο αυτό, δραστηριοποιείται μεγάλο μέρος από τους παράγοντες που συμμετέχουν στην δημιουργία της κίνησης. Άλλες φορές, η μέθοδος χρησιμοποιείται για να προκαλέσει αντανάκλαση ενέργειας από ισχυρότερες μυϊκές ομάδες σε ασθενέστερες. Έτσι, παρέχεται στον φυσικοθεραπευτή η δυνατότητα δυναμικής αξιολόγησης νευρομυϊκών και δομικών δυσλειτουργιών.
Οφέλη για την υγεία μας από την εφαρμογή των Τεχνικών PNF
Οι τεχνικές PNF βρίσκουν εφαρμογή στην αποκατάσταση μεγάλου εύρους παθήσεων στο μυοσκελετικό και το νευρικό σύστημα, καθώς:
- έχει αποδειχτεί ιδιαιτέρως αποτελεσματική σε ευρύ φάσμα παθήσεων και κακώσεων
- παρέχει στον θεραπευτή τη δυνατότητα να αξιολογεί τους συντελεστές της κίνησης με τρόπο ακριβή και άμεσο
- δίνει τη δυνατότητα η θεραπεία να εστιαστεί σε συγκεκριμένες περιοχές
- παρέχει τη δυνατότητα «έμμεσης» θεραπείας στις πάσχουσες περιοχές
- η θεραπεία βασίζεται στον υπολογισμό της ειδικής κινητικής στρατολόγησης και του κινητικού ελέγχου
- είναι μία θεραπευτική μέθοδος που συνδυάζεται εύκολα και με άλλες τεχνικές
- μπορεί να επιδρά στην πάσχουσα περιοχή με την αξιοποίηση των ισχυρότερων μυϊκών ομάδων του σώματος
Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει η εφαρμογή των Τεχνικών PNF;
Η μέθοδος ενδείκνυται κυρίως για ασθενείς που:
- έχουν δυσκολία στη βάδιση
- έχουν πολύ αργή ή πολύ γρήγορη κίνηση
- έχουν αδυναμία στον συντονισμό της κίνησης
- εξαιτίας αδυναμίας ή ακαμψίας παρουσιάζουν δυσκολίες στην αρχή μιας κίνησης
- αισθάνονται πόνο κατά την κίνηση
- έχουν αστάθεια σε κάποια άρθρωση
- έχουν γενικά μειωμένη αστάθεια εξαιτίας τραυματισμού ή οστεοπόρωσης
- έχουν περιορισμένο ενεργητικό ή παθητικό εύρος κίνησης
- πάσχουν από αναπνευστικά προβλήματα
- αδυνατούν να κινηθούν προς την επιθυμητή κατεύθυνση
- έχουν υποστεί τραυματισμό σε μυ ή τένοντα
- παρουσιάζουν μυϊκή αδυναμία ή αδυναμία ισομετρικής σύσπασης μυός
Οι εφαρμογές των PNF τεχνικών μπορούν να γίνουν σε κρεβάτι θεραπείας, σε στρώματα, σε κάθισμα ή σε δίζυγο βάδισης. Η θεραπεία συνήθως ξεκινάει από την ύπτια θέση και σταδιακά περνάει στην πρηνή, την τετραποδική, τη γονυπετή και καταλήγει στην όρθια στάση.